Ngũ Hành Sơn có tên núi Non Nước gồm có 5 ngọn Kim, Mộc, Thủy, Hỏa và Thổ. Đó là những núi đá vôi đã biến thành cẩm thạch, với độ cao vừa phải và hình dáng vô cùng kỳ thú. Danh thắng Ngũ Hành Sơn với phong cảnh hữu tình, vừa có núi, có biển, có sông, có hang động, có chùa đây là tặng phẩm vô giá của thiên nhiên ban tặng cho Ngũ Hành Sơn.
Từ xưa Ngũ Hành Sơn đã có sức hấp dẫn với các tao nhân mặc khách khi đến viếng cảnh Non Nước, từ các bậc vương gia như quốc chúa Nguyễn Phước Chu, vua Minh Mạng, công chúa Ngọc Lan, du khách trong và nước ngoài đã để lại những áng thơ văn bất hủ, những tình cảm sâu sắc, những lời ca tiếng hát. Cảm xúc với vẻ đẹp, thơ mộng của thắng cảnh, nữ thi sĩ Bang Nhãn quê hương Đại Lộc (Quảng Nam) đã ghi lại những rung động chân thực của mình trong bài thơ.
“ Vịnh Ngũ Hành Sơn”
Cảnh trí nào hơn cảnh trí này,
Bồng lai tiên cảnh hẳn là đây.
Núi chen sắc đá pha màu gấm,
Chùa nức hơi hương khói lộn mây.
Ngư phủ gác cần ngơ mặt nước .
Tiều phu chống búa tựa lưng cây.
Nhìn xem phong cảnh ưa lòng khách ,
Khen bấy thợ trời khéo đắp xây;
Trong bài thơ nữ thi sĩ hết lời ca ngợi Ngũ Hành Sơn, một cảnh trí không nơi nào sánh bằng, khẳng định Ngũ Hành Sơn là tiên cảnh, bà Bang Nhãn không chỉ nói nơi đây là chốn danh lam, thắng cảnh mà còn nhấn mạnh đến vẻ đẹp thanh khiết vươn lên những ràng buộc, khổ đau của trần thế. Cõi tiên là biểu tượng của những gì đẹp đẽ, hạnh phúc mà con người luôn mơ ước.
Miêu tả Ngũ Hành Sơn bà Bang Nhãn đã làm nổi bật vẻ đẹp của những ngọn núi đá cẩm thạch “Núi chen sắc đá pha màu gấm”. Màu cẩm thạch tại đây cũng rất độc đáo mỗi hòn núi có màu sắc riêng. Thủy sơn màu hồng, Mộc sơn màu trắng, Hỏa sơn màu đỏ, Kim sơn màu thủy mạc. Những con đường trơn ướt hoang vu, tạo cho núi một dáng vẻ trầm tư. Hình như gió biển tạt vào vách núi tạo ra thứ âm thanh rối bời tiếng vọng. Khi đối diện cùng sự cô đơn, thứ tiếng vọng ấy có khả năng trả lời cho ta cái điều mà ta cần hỏi, trả lời và có khi ta không thể nào hiểu hết, không tài nào giải mã được những ẩn ngữ, mật ngữ kỳ bí kia, và vì vậy bước chân như bị một lực hút huyền nhiệm mê hoặc.
Quần thể Ngũ Hành Sơn không chỉ đẹp về cảnh trí thiên nhiên mà đây là vùng đất thiêng của Đà Nẵng với nhiều ngôi chùa cổ, những bia đá, tượng phật được xây dựng từ đầu thế kỷ XVII, những giá trị văn hóa Chămpa vẫn còn lưu giữ và hữu hiện như minh chứng cho một đất nước Chămpa thịnh vượng, một thế giới chùa chiền hang động, du khách khi đã bước vào là trút bỏ mọi ưu phiền của trần gian để đắm mình trong không khí tĩnh lặng, huyền ảo, lung linh “chùa nức hơi hương khói lộn mây”.
Với những cách nhìn của bà, với một tâm hồn dạt dào cảm xúc, một trái tim chan chứa yêu thương bà đã để lại một bài thơ tả cảnh rất hay, hiếm thấy nên bài thơ ‘Vịnh Ngũ Hành Sơn’ đã được nhiều người biết khi đến tham quan được hướng dẫn viên đọc nghe và được truyền tụng khắp nơi./.
Đặng Hoàng Dương – BQL khu DLTC Ngũ Hành Sơn
